Ο Ποδηλατικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για δύο ακόμη σοβαρά περιστατικά στην πόλη μας, ενδεικτικά της βαρβαρότητας που βιώνουμε καθημερινά στους δρόμους της πόλης. Το τραγικό συμβάν της παράσυρσης δύο πεζών, με τον θάνατο του ενός, στην Εγνατία και το σοβαρό ατύχημα ποδηλάτη που χτυπήθηκε από ηλεκτροκίνητη μοτοσυκλέτα στον ποδηλατόδρομο της Λεωφόρου Νίκης δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα. Είναι απλώς τα πιο πρόσφατα σημεία πάνω στη μακριά και θλιβερή γραμμή των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών που συνεχίζουν να καταγράφονται στους δρόμους της Θεσσαλονίκης και ολόκληρης της χώρας.
Όπως πάντα, το τίμημα το πληρώνουν οι πιο ευάλωτοι: ο πεζός, ο ποδηλάτης, ο πολίτης κινητικές δυσκολίες. Χιλιάδες ζωές έχουν χαθεί ή καταστραφεί τα τελευταία χρόνια, επειδή αυτή η χώρα δεν μπόρεσε – ή δεν θέλησε – να αντισταθεί στην παντοδυναμία του ΙΧ. Το κυρίαρχο μοντέλο μετακίνησης επιβάλλει τη βία του στους δρόμους μας καθημερινά, υπονομεύοντας κάθε άλλη μορφή μετακίνησης.
Είναι κάτι που έχει διαμορφωθεί από όλους μας. Είναι και οι πολίτες που αισθάνονται αδύναμοι να αλλάξουν τα πράγματα. Είναι – ακόμη περισσότερο – οι πολιτικοί και ιδιαίτερα οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, άνθρωποι που αντλούν την εξουσία τους από μερικές εκατοντάδες ψήφους, και διστάζουν να πάρουν αποφάσεις που γνωρίζουν ότι είναι αναγκαίες. Η κατάργηση δέκα παράνομων θέσεων στάθμευσης σε μια γειτονιά μπορεί να φέρει αντιμέτωπο έναν δημοτικό σύμβουλο με εκατοντάδες εξαγριωμένους κατοίκους – εγκλωβισμένοι και αυτοί σε έναν φαύλο κύκλο, όπου χάνουν κάθε εβδομάδα χρόνο ίσο με μία εργάσιμη ημέρα για να βρουν πού να παρκάρουν. Σε μια γειτονιά όπου, αντικειμενικά, δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει χώρος στάθμευσης για όλους.
Αυτός ο κόμπος δεν λύνεται. Μόνο Κόβεται.
Με τη λειτουργία του Μετρό, η Θεσσαλονίκη δεν έχει πια την πολυτέλεια να αποφεύγει τη σύγκρουση με το παλιό, μοντέλο μετακίνησης. Οφείλει – και πλέον είναι υποχρεωμένη – να το υπερβεί, πρώτα και κύρια για να προστατεύσει τους πολίτες της.
Ήδη, από την πρώτη περίοδο λειτουργίας του, το Μετρό φέρνει χιλιάδες ανθρώπους καθημερινά στο κέντρο και στην Εγνατία Οδό. Αυτό αποτελεί από μόνο του ένδειξη της επιτυχίας και της αναγκαιότητάς του. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου του Πρωθυπουργού Kyriakos Mitsotakis, το Μετρό φιλοδοξεί να εξυπηρετήσει επιπλέων πληθυσμό μισού εκατομμυρίου πολιτών. Αυτός ο τεράστιος όγκος ανθρώπων θα εξακολουθεί να εξυπηρετείται από τους ίδιους συγκεκριμένους σταθμούς που βρίσκονται στον ίδιο συγκεκριμένο δρόμο 1,8 χιλιομέτρων και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει για αρκετές δεκαετίες. Αυτό που επιβάλλεται να αλλάξει είναι το πώς διατίθεται ο δημόσιος χώρος στην επιφάνεια: πόσος δίνεται στους πεζούς, τους ποδηλάτες, τις δημόσιες συγκοινωνίες – και πόσο παραμένει δεσμευμένος υπέρ του ΙΧ. Δεν μπορεί η Εγνατία του μετρό να είναι ίδια με την Εγνατία του 1997.
Οι αναγκαίες αλλαγές δεν είναι αυθαίρετες. Είναι τεκμηριωμένες, καταγεγραμμένες στο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) του Δήμου. Παρόλα αυτά, η εφαρμογή τους παραμένει ανύπαρκτη. Το πολιτικό προσωπικό, όπως ήδη αναφέραμε, αδυνατεί – ή αρνείται – να συγκρουστεί με το καθεστώς που συντηρεί την κυριαρχία του ΙΧ. Αλλά και το διοικητικό προσωπικό των Δήμων, της Περιφέρειας και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης δρα εντός του ίδιου πλαισίου: επηρεασμένο, φοβισμένο, χωρίς πραγματική ελευθερία στην άσκηση του ρόλου του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η διαχείριση των μεγάλων αναπλάσεων σε δέκα εμπορικούς δρόμους της πόλης. Παρά το γεγονός ότι οι κατευθύνσεις του ΣΒΑΚ είναι σαφείς, οι παρεμβάσεις που σχεδιάζονται και υλοποιούνται δεν ενσωματώνουν ουσιαστικά τις υποδείξεις του. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν διστάζει να προχωρά σε ενέργειες που παραβιάζουν όχι μόνο την κοινή λογική και τις επιστημονικές μελέτες, αλλά και τη νομιμότητα. Χαρακτηριστική είναι η απόφαση Stelios Aggeloudis επαναφοράς της διαγώνιας στάθμευσης στην οδό Παπάφη χωρίς να έχει γίνει αλλαγή χρήσεων στον δρόμο. ‘Εναν δρόμο που, σύμφωνα με το ΣΒΑΚ και τις μελέτες του Δήμου, προβλέπεται να φιλοξενεί ποδηλατόδρομο. Η επιλογή αυτή, που ενισχύει τη χρήση του ΙΧ εις βάρος της ασφάλειας και της βιωσιμότητας, συνιστά συνειδητή υποχώρηση απέναντι στην πιο συντηρητική και επικίνδυνη εκδοχή της πόλης.
Εν κατακλείδι, ζούμε – κατά τύχη – σε έναν κόμπο που δεν λύνεται, παρά μόνο κόβεται. Οι παρασύρσεις πεζών και ποδηλατών θα συνεχίζονται όσο ο χώρος για αυτούς παραμένει περιορισμένος. Την ευθύνη την έχουν όσοι μπορούν να κόψουν τον κόμπο. Και δεν το κάνουν.
Kyriakos Mitsotakis Stelios Aggeloudis Νανά Αηδονά Apostolos Tzitzikostas Κώστας Γιουτίκας – Kostas Gioutikas Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας – Konstantinos P. Gioulekas
υγ. η Οxford Street στο Λονδίνο γίνεται πεζόδρομος, η Εγνατία η Τσιμισκή κλπ είναι οπωσδήποτε πιο σημαντικές
